Renk kanarya bilgileri

YEŞİL ( Bronz yada Mavi)

Tüm ana karakteristiklerde orijinal evcil kanarya sahip olduğu fazla miktardaki siyah ve kahverengi çizgilenmelerle birlikte görünen yeşil fenotipi ile vahşi kanaryaya (Serinus canaria) benzer. Aslında yeşil görünüm optik bir yanılsamadır. Gerçekte kanarya yeşil pigmente sahip değildir fakat sarı temel renk üzerinde yer alan bol miktardaki siyah ve kahverengi pigmentler yeşil görünümü verir.
Tam olarak kanıtlanmamakla beraber melanistik pigmentin üç formu olduğu bilinir. Birincisi, tüyün uçlarının kahverengi olduğu” phaeomelanin kahverengi olarak bilinen formdur. İkincisi, tüy gövdesinin merkezinin her iki yanında ve gövdenin alt 1/3 ünde ve ayrıca boynuzsu alanlarda “eumelanin siyah”olarak bilinen siyah pigmentin yer aldığı formdur. Son olarak eumelanin kahverengi olarak bilinen bir başka kahverengi pigment vardır ve bu pigment bulunduğu alanlarda birbirine karışmış ya da ayrı birikintiler halinde ve siyah ile maskelenmiş şekilde yer alır.
Bu pigmentler sarı zemin üzerinde yer aldığında kuş yeşil olarak,gümüş zemin üzerinde yer aldığında mavi olarak ve kırmızı zemin üzerinde yer aldığında bronz olarak adlandırılır.Fildişi (ivory)faktör gözle görülebilir olduğunda yeşil ve mavinin başına fildişi ön eki getirilir.Gül bronzu (rose-bronze) terimi kırmızı temel renkli versiyonu için kullanılır.
İngiltere’deki sergilerde yeşil kuşların örneklerine pek sık rastlanılmaz çünkü yetiştiriciler diğer mutasyonlar için bu kuşları damızlıklar olarak tutmak isterler. Dayanıklılıkları ve açıkça tanımlanmış” variegation yapıları kuşları bu amaç için paha biçilmez yapar.Diğer ülkelerde durum böyle değerlendirilmez ve sergilerde çok sayıda yeşil kuş görmek mümkündür.İlerleyen bölümlerde yeşil de dahil olmak üzere tüm renkli kanarya türleri için sergileme kalitesinin nasıl olması gerektiği açıklanacaktır. Burada bahsetmekte fayda vardır ki;ideal kuş düz çimen yeşili rengindedir ve koyu renk gaga ve bacaklara sahiptir. Çizgilenmeler geniş ve belirgin olmalı, yayılımı sadece kafadan arkaya doğru değil yan taraflarda da olmalı ve göğüs bölgesini de kapsamalıdır.Çizgilenmeler her zaman için dişilerde daha belirgindir.
Phaeomelanin pigmentinin fazla miktarda ki varlığı sergi için yeşil variyeteler yetiştirmek isteyenlere herzaman sorun teşkil etmiştir. Bu sadece arzulana siyah çizgilerin görünümünü bozmakla kalmaz fakat aynı zamanda lipokrom renklenmesinin parlaklığını da azaltır.
Bu hata iki şekilde oluşabilir:
1. Kuş çok fazla “frosting” taşıyor olabilir: bu hata kuşun aşırı derecede intensif bir kuşla geri çiftleştirilmesi ile giderilebilinir.
2. Hem phaeomelanin kahverengi hem de eumelanin siyah pigmenti üretiminden sorumlu genlerde bir dengesizlik olabilir. Bu hata kolay kolay düzelmez.
Yeşil yetiştiricileri için en ideal çiftleştirme “self” yeşil ile “self” yeşil arasında yapılır. İdeal olanı her iki kuşun da homozigot olmasıdır ancak kendi içinde seyreltilmiş olmaması şartı ile bir faktör taşıyan heterozigotlardan da iyi yavrular elde etmemek için bir sebep yoktur.
Segi için yeşil kanaryalar yetiştirilmek isteniyorsa her ne pahasına olursa olsun engellenmesi gereken üç unsur vardır:
1. seyreltme faktörü- yeşil serilerde “agate” ( akik) ve kahverengi serilerda “isabel” olarak adlandırılmıştır.
2. Phaeomelanin kahverenginin varlığının istendiği durumlarda ino faktör.
3. Saten (“satinette”) faktörü- çünkü mutasyon sadece seyreltik formda elde edilebilir.



Ancak iki noktaya daha değinilmelidir:
1. Yeşil kuşlar sergilemenin yanı sıra ino mutasyonunu elde etmek için çok gereklidir. Fakat sergi kalitesindeki yeşil yerine fazla miktarda phaeomelanin pigmenti taşıyanlar tercih edilmelidir ve bu iş için saklanmalıdır.
2. Kısıtlı imkanlara sahip bir yetiştirici bazen ideal şartlarda kullanılmayacak bir stoku kullanmak zorunda kalabilir. Bu özellikle yeni bir mutasyonu sunmaya çalışan yetiştiricilerin başına gelir. Bu durumda kesin çözüm tüm dünyada “passe portout” olarak adlandırılan ( “yeşil taşıyan isabel” anlamında) kuştur. Böyle bir kuşun faydası hangi tür dişi ile çiftleştirildiğine bakılmaksızın yeşil, kahverengi, akik ve isabel dişi yavrular meydana getirebilme kabiliyetidir. Yetiştirmede dört klasik variyete için uygulanan kurallar bunlar için de geçerlidir.

Özetlemek gerekirse, eğer sergi stoku elde etmek isteniyorsa yeşil kanarya başarılı bir şekilde kahverengi, pastel yeşil, pastel kahverengi, yeşil opal ya da kahverengi opal ile çiftleştirilebilir ancak akik isabel ( isabel agate), isabel pastel, akik pastel ( agate pastel)isabel ino, agate ino, saten isabel(isabel satinette) ile çiftleştirilmemelidir
Fıskiyeli(“jet”)- siyah boynuzsu alanlara sahip yeşil bir kuş üretebilmek için doğru genetik makyajın yapılması gerekse de, yazar tüy dökümünü direk gün ışığı altında gerçekleştiren kuşlarda kalitede bu yönde bir artış meydana geldiğini belirtmiştir. Ancak belirtilmelidir ki bu uygulama ancak var olan siyah rengin koyuluğunu arttırabilir. Onu yoktan var edemez. Bu sonuca ancak doğru çiftleşmeler ile gidilebilinir.
1970’lerin sonlarına kadar fıskiyeli(jet)-siyah boynuzsu alanlara sahip yeşil kuşlar ancak ara sıra görülmüştür.Son zamanlarda bu karakteristiğin daha belirgin olarak ortaya çıktığı özellikle bronz örneklere sıkça rastlanılmaktadır. Bunlar “superokside” olarak tanıtılırlar ve kaynaklarının Italya olduğu düşünülür. Kalıtım modelleri tam olarak tahmin edilemez gibi görünür. İki süperokside eşin çiftleştirilmesi ile dahi oluşacak yavruların benzer şekilde koyu olacağı garanti edilemez. Ayrıca faktörün mevcut olduğu durumlarda faktöre, özellikle gül(rose) serilerinde, donuk bir lipokrom renklenmesi eşlik eder.
Bu notlarda yeşil kanarya temel alınmıştır ancak yapılan yorumların hepsi mavi ve bronza da adapte edilebilir.

Kahverengi (Cinnamon: tarçın)
Kahverengi kanarya cins kanarya yetiştiriciliğinde tarçın olarak bilinir ve eumalanin siyah pigmentinin üretiminden sorumlu genin yapısındaki ani değişme (mutasyon) sonucu ortaya çıkmıştır. 18.yy’ın başlarından beri yetiştirildiği bilinmektedir ancak mutasyonun vahşi kanaryada mı yoksa evcil kanaryada mı meydana geldiği bilinmemektedir.
Kahverengi mutasyonun etkisi siyah çizgilerin rengini koyu çikolata kahverengine değiştirmektir. Orta gri renkteki alt tüylerle eumelanin siyah, boynuzsu alanlarda olduğu gibi ten rengine değişmiştir. Yavrunun yaşamının ilk haftasında gözleri yakut kırmızısıdır. Yetiştiriciler bunun genellikle pembe olarak adlandırırlar fakat bu bir çeşit yanılgıdır. Eumelanin pigmentasyonunun değişen rengi eumelanin kahverengi olarak adlandırılır.
Yeşil seriden olan kuşlarda phaeomelanin pigmentinin mümkün olduğunca uzak tutulmasından hemen her yerde bahsedilir. Optik mavi faktörün bulunması ise büyük bir avantajdır. Kahverengi seriden olan kuşlarda ise tam tersi geçerlidir. Koyu çikolata kahverengi çizgilerin genişliği ve dağılımı özellikle parlak açık renk bir zemin üzerinde istenen bir özelliktir.
Şu ana kadar anlattıklarımızdan her kuşun sergi kalitesinde olamayacağı anlaşılmış olmalıdır. Özellikle klasik variyetelerde (yeşil, kahverengi, akik ve isabel)farklı mutasyonlarda sergileme kalitesinde kuşlar üretebilmek için ayrı damızlıkların tutulması gerekir. İyi kalitede yeşiller üretebilmek için kahverengi kuşun üst kalite yeşilde aranan özelliklere sahip olması gerekir; geniş, belirgin çizgiler ve phaeomelanin kahverenginin yokluğu gibi... Böyle bir örnek kaliteli opallerin ve tartışmalı olarak satenlerinde üretiminde kullanılabilinir. Sergi kalitesinde kahverengi, bu mutasyonların birinci sınıf örneklerini üretmek için uygun bulunmaz ancak kaliteli pasteller ve ino’lar üretmek için uygundur. Bu yüzden elde tutulan damızlıkların sayısına ve yetiştirilecek olan mutasyonların kullanışlı olmasına çok önem verilmelidir.
Kahverengi mutasyon seks geçişli bir resesiftir ve bu yüzden kahverengini üreten genin geçişi seks(X) kromozomu ile saptanır. Bu yüzden erkek kuş şu üç tipten biri olabilir:
1. Kahverengi olmayan (yeşil)
2. Kahverengi taşıyıcı (biri normal allelomorflu diğeri mutasyonlu yeşil)
3. Kahverengi

1ve 2’nin fenotip örnekleri aynıyken, üçüncünün ki farklıdır. Üçüncü hem anneden hem de babadan olmak üzere iki kahverengi gen alır.
Sadece bir X kromozomu taşıyan dişi ya kahverengi ya da yeşildir.yani faktörü taşıyamaz
Kahverengi faktörün kalıtım modeli çalışılırken dikkate alınması gereken beş olası eşleşme vardır. Bunlar fildişi faktörde değindiğimiz model ile tam olarak aynıdırlar.
Ebeveynler Yavrular
Baba Anne Oğullar Kızlar

1.çift y k y/k y
2.çift k y y/k k
3. çift y/k k y/k y
k k
4.çift y/k y y/k y
y k
5.çift k k k k

(y= yeşil k=kahverengi)

İki olasılığın olduğu durumlarda teorik beklenti her biri için %50’dir.

Fildişiler ile ilgili bölümdeki bilgileri kullanarak yapılan eşleşmeler (Kahverengi faktörü belirtmek için k harfi kullanılıyor)
Ebeveynler Yavrular
Baba Anne Oğullar Kızlar

1.çift xx xky xkx xy
2.çift xkxk xy xkx xky
3. çift xkx xky xkx xy
xkxk xky
4.çift xkx xy xkx xy xx xky
5.çift xkxk xky xkxk xky
Bahsettiğimiz kurallara bağlı olarak kahverengi ile kahverengiyi birleştirmek genellikle arzu edilen bir durumdur.Ancak tanınmış mutasyonları inceleyerek görülebilir ki herhangi bir mtasyonlu tür benzeri ile 2 yada 3 yıl boyunca çiftleştirildiğinde vücut ölçüleri rengi melanin birikintileri azalmaya başlar.Bu kuş 2 –3 yıl boyunca yeşil bir kuşla çiftleştirilirse bu durum kolayca düzeltilir.Ancak damızlıklar arasındaki kahverengi kuşların belirli karakteristiklerini koruyabilmek için doğru tür yeşil kuş kullanılmasına dikkat edilmelidir.

Akik (Agate) ve İsabel:
İno,pastel,opal ve topaz mutasyonların hepsi 4 olası formda görülebilirler;yeşil,kahverengi,akik yada isabel.Saten ya akik yada isabel olarak gözükür.Bu yüzden her ne kadar kahverengi ve isabel/akik formlerin kendileri mutasyonlar olsalarda bunlar yeşil ile birlikte”klasik” renkler olarak kabul edilirler.
Kırmızı kanarya elde etme girişimlerinden çok uzun zaman önce realistik pigmentin mutasyonları vardı ve kahverengi mutasyon üzerindeki çalışmalar günümüze kadar süre gelmiştir.1900 yılında Hollandada bir başka mutasyon ortaya çıkmıştır.Aslında buna benzer fenotipe sahip bir kuşun 1709’da Fransa’da görüldüğü kaydedilmiştir.Bu kuş yeşil ebeveynlerden elde edilir ve akik olarak adlandırılır.Akik faktörü melanin pigmentinin tüm türleri için değiştirici görevi görür.Eumelanin çizgilenmelerine yol açar.Tüyün uçlarındaki phaeomelaninin daha solgun olarak daha dar bir alanda toplanmasına sebep olur.Alttüylerin kömür karası-gri ve boynuzsu alanların ten rengini almasını sağlar.Melanin çizgilerinin genişiliğinin azalması ile daha fazla lipokrom renklenmesi görülebilir.ve böylece daha koyu bir renk görünümüne sahip olur.Örneğin :siyah çizgili sarı.yıllar boyunca yapılan seçici yetiştirme elde edilen kuşların sergi standartlarına sahip olmasını hedeflemiştir.Böylece yüksek standartlı bir sergi kuşu başının üzerinde arkasında yanlarında ve göğüs bölgesinde çok belirgin çizgilere sahip oldu.Bu tüm mutasyonlarda istenilen çizgi oluşumuna uygundur ancak çizgilerin genişliği çok ciddi olarak kısıtlanmıştır.Bu ideal modeli intensif tüylerde elde etmek intensif olmayan ve dimorfik tüylerde elde etmekten daha kolaydır.Sergi için yetiştirilen akik kuşlarda bıyık bulunması arzulanır”self”kuşlarda yeni tip dimorfik faktörler bulunduğundan ve mükemmel hale getirildiğinden beri akik hak ettiği popülerliği kazanmıştır.Akik ve dimorfik faktörlerin kombinasyonu yetiştiriciler tarafından çok beğenilir.
Saten mutasyonunun tanıtımı ile diğer hiçbir mutasyonda görülmeyen şekilde bu faktörleri taşıyan akiklerin diğer homozigot benzerlerinden farklı bir fenotip taşıdıkları anlaşılmıştır:kanatlarda siyah çizgiler ve siyah renklenme kuyruk tüylerinin gümüş renk alması memnuniyet verici bir görünümdür.Birkaç sezon boyunca bu örnekler,özellikle dimorfik tüy tipinde olanlar sergilerde büyük ödüller kazanmışlardır.Bu durum daha sonra keskin karakter jürilerinin kuşları yazılı standartlara göre yada yeni standartlar yazma konusunda ısrar etmelerine kadar sürmüştür.Bunu sonucunda yazılı standartlar tüm dünyada kabul edilmiştir.Şu anda sergilerde orijinal fenotip taşıyan akikler piredominant konumundadır.tüy tipleri dikkate alınarak yapılan çiftleştirilmelerde ki kurallar tüm kanarya türleri için geçerlidir ve daha önceki sayfalarda lipokrom variyeteleri için verilen tavsiyeler buradada uygulanmalıdır.Bu sayede iyi bir temel rengi ve iyi melanin dağılımına sahip kuşlar boşa harcanmamış olacaktır.
Akikleri yada isabelleri yetiştirirken de benzer ile çiftleştirilmelidir örneğin akik ile akik çiftleşmesi idealdir.Bir sonraki en iyi alternatif akik ile isabel çiftleşmesidir.Akik yada isabelin yeşil yada kahverengi ile çiftleştirilmesi ancak yeni bir mutasyonun stabilize edilmesi yada genişletilmesinin amaçlandığı özel durumlarda söz konusu olmalıdır.Böyle bir çiftleşmeden meydana gelebilecek yavrular ya fazla işretli akikler ve isabeller yada zayıf işaretli yeşiller ve kahverengilerdir.Bu hatalar ancak yıllar boyu sürecek seçici çalışmalarla düzeltilebilir.Her ne kadar akik ile isabelin çiftleştirilmesinin isabel stokundaki çizgilerin dağılımını geliştireceğine inanılsa da yazar buna karşı çıkmaktadır.Ayrıca hatırlatılmalıdır ki 4 klasik tipten biri olan akiğin kendisine bağlı başka mutasyonları olabilir ve akik ile yeşil pasteli çiftleştirmek akik ile yeşili çiftleştirmek kadar uygunsuz bir hareket olacaktır.
Akik mutasyonu aynen kahverengi gibi cinsiyet geçişli bir resesiftir. Sonuçta 5 olası çiftleşme mevcuttur.
Çift 1:Akik erkek X normal dişi:Akik taşıyıcı normal erkek ve akik dişiler meydana gelir.
Çift 2:Normal erkek X Akik dişi:tüm yavrular normaldir ve erkekler akik taşıyıcıdır.
Çift 3:normal akik taşıyıcı erkek X akik dişi:Normal erkekler ve dişiler-akik taşıyıcı erkekler
ve akik dişi ve erkekler meydana gelir.
Çift 4:: normal akik taşıyıcı erkek X normal dişi: normal erkekler, normal dişiler ve akik dişiler meydana gelir. Erkeklerin % 50 ‘si akik faktör taşıyıcıdır fakat fenotipleri normal, taşıyıcı olmayanların ki ile aynıdır.
Çift 5: akik erkek X akik dişi : meydana gelen tüm yavrular akiktir.
Akik ve İsabelden bahsettik. Bu bir mutasyon için farklı iki terimin kullanıldığı tek durumdur. Akik; seyreltilmiş yeşil ve isabel; seyreltilmiş kahverengi anlamında kullanılır.
Isabel mutasyonu yeşil stokta meydana gelmiştir ancak renkli kanaryalar bölümündeki kalıtım tabloları takip edildiğinde isabelin nasıl üretildiğini anlamak zordur. Eğer bir erkek akiği kahverengi dişi ile birleştirirsek ebeveynlerimiz erkek için XDXD dişi için XBY olur. Genlerin ayrımını ve gençlerdeki yeni eşleşmeyi gösteren tablo şöyledir:
XDXD X XBY


XD XD XB Y


XDXB XDY XDXB XDY

(D harfi akik ( seyreltik) geni, B harfi kahverengi geni göstermektedir.)

Böylece seyreltik ve kahverengi faktörler taşıyıcı yeşil erkekler elde ederiz ve bunlar bize kullanılan dişiye bağlı olmaksızın isabel dişiler elde etme şansını verir.
Bir sonraki şeklimizde akik dişi kullanacağız. Bu yüzden ebeveynlerimiz XDXB X XDY:

XDXB X XDY

XD XB XD Y


XDXD XDY XBXD XBY

Burada D harfi dilute (seyreltik) ve B harfi kahverengiyi temsil ediyor.Ayrıca sex geçişli resesif karakterlerde,erkektedir.çift sex kromozomları ve dişideki tek sex kromomu yeni tip fenotip oluşmadan önce mutasyona uğramalıdır. Açıkça görülmektedir ki böyle bir çiftleşmeden elde edilecek dişiler ya akik (XDY) yada kahverengi (XBY) olacaktır.
Ancak pratikte durum böyle değildir.Gerçekte klasik renklerin hepsi elde edilebilmektedir ve bu yüzden tüm faktörler görev başında olmalıdır.
Çapraz birleşmenin ne sıklıkta meydana geldiği hiçbir zaman kanıtlanamamıştır.Akiğin
ortaya çıkışından ne kadar sonra isabelin ortaya çıktığını kestirmek zordur.Ayrıca isabelin
planlanarak mı yoksa kaza eserimi ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir.Özellikle intensif kırmızı versiyonların içinde isabelin güzelliği yıllardır övülmektedir.
Sergi kalitesindeki isabelde akikte olduğu gibi çizgiler iyi dağılmıştır ve ölçüleri dardır ancak renkleri gri siyahtan çok çikolata kahverengisidir.Alt tüyler kahverengini daha soğuk bir versiyonudur ve yavrularda gözler parlak kırmızıdır.Ancak yavru olgunluğa ulaştıkça gözler kahverengine dönüşür.
İdeal çiftleşme isabel ile isabel arasında olandır.Fakat özellikle yan taraflardaki işaretlenmelerin korunabilmesi için 3 yılda bir çapraz birleştirme yapılması tavsiye edilir.
Kahverengi karşılığından farklı olarak isabelin phaeomelanin kahverengi pigmentini baştan aşağı taşıması istenmez ideal isabelde optik mavi faktörü tamamen belirgindir ve phaeomelanin pigmenti bulunmaz.
Diğer (self) kuşlarda olduğu gibi temel ana rengi belirtmek için kırmızı,gül,altın,gümüş kelimeleri akik ve isabelden önce yer alır.

Yeni Renkler:
INO
İno mutasyonu ortaya çıkalı uzun yıllar olmuştur ve bu arada ideal fenotipin nasıl olduğu konusunda ortak bir karara varılmıştır.Homozigot resesif kalıtım yapısındaki bu mutasyon bir çift kırmızı isabelden meydana gelmiştir.Çok az melanistik pigment görülme ihtimali
vardır.Alt tüyler soluk 5 ve gözler parlak kırmızıdır.Normal kahverengi/isabel serilerinden farklı olarak göz rengi yavru büyüdükçe koyulaşmaz.O zaman ki konjektüre göre bu yeni faktör eumelanin ve phaeomelanin görünümünü baskılamıştır ancak daha sonra bunu doğru olmadığı ortaya çıkmıştır.Faktörü stabilize etmek için yapılan ilk çiftleştirmelerde onu yeşile yada kahverengiye çevirmeye çalışmışlar ve böylece daha ilginç ve farklı bir tip ortaya çıkmıştır.İsabel ve akik versiyonları üzerindeki çalışmalar çok az sürdürülmüş ve üstün kalitede örnek çokça elde edilememiştir.Sonuçta bu güzel kuşun mükemmel formunun nasıl olduğu pek bilinmemektedir.Şunu söylenek doğru olacaktır.İsabel ino ve onun dengi olan akik (Fenotipi isabel inoya çok benzer yalnız alttüyleri soluk gridir)eğer orta kalitede ise orijinal mutasyonlu kuşlara çok benzeyeceği için büyük bir hayal kırıklığına ulaşacaklardır.Kahverengi yada yeşil inoların mükemmel sayılmaları için tüylerinin kenarları ve uçları kahverengi,normalde eumelanin pigmentasyonunun olduğu yer ise beyaz olmalıdır.İsabel faktörü bu pigmentin genişliğini azaltır ve ilginç olarak ino faktörü daha da azaltır.İlginç olarak denmesinin sebebi yeşil yada kahverengi örneklerde
böyle bir seyrelmenin (dilution) meydana gelmemesidir.Phaeomelanin pigmentasyonu mevcuttur ve tüylere beyaz odaklar şeklinde dağılımı,soluk sarılmış-ip efekti oluşturur ve bu bize çok hoş görünür.Dikkatli özen gösterildiğinde böyle bir fenotip elde etmek mümkündür,ancak uluslar arası jüri standartlarına göre kuşlar lipokrom yönünden incelendiğinden yetiştiriciler akik ve isabel inolarda böyle fazla zaman ayırmıyorlardır.
Yıllar boyunca hem kahverengi hem de yeşil inolarda 2 yada 3 farklı fenotip görülmüştür.Ancak mutasyon tüm dünyada alkışlarla karşılanmış ve diğer mutasyonlar gibi birkaç yıl popüler olup sonra sahneden ayrılmak zorunda kalmamıştır.Böylece yetiştiriciler daha üstün kaliteli örneklere sahip oldukları çiftleştirmelere devam edebilmişlerdir.Yeşil yada kahverengi ino versiyonlarının ideal formu şöyledir:Geniş çikolata rengi,pullu tüy uçları,lipokrom renklenmesi nedeniyle beyaz olan orta bölge.Pullar kuşun başından kuyruğuna kadar uzanmalı ve kuyruk altıyla üstüde aynı şekilde pullu olmalıdır.Birincil ve ikincil uçuş tüyleri kuyruk tüyleriyle birlikte kahverengi kenarlara sahip olmalıdır.Yanlarda ve göğüs bölgesinde çizgiler belirgin olmalıdır.İdeal form en çok geniş tüylü intensif olmayan dimorfik versiyonlarda bulunur.
Bu standartlara yaklaşan kuş sayısında artış başlamıştır.Görülmesi en muhtemel iki fenotip şu özellikleri taşır:1-İdeal formda tarif edildiği gibi kahverengi pullar mevcuttur. Ancak bunların ortasında beyaz alan ve yayılan lipokrom renklenmesi yoktur.
2-Kahverengi pigment beyaz uçlar bırakarak tüyün merkezinin altında toplanır.
Her iki örnektede alt tüy renkleri olarak kahverengide koyu bej, yeşilde ise koyu gri idealdir.Göz renkleri genelde soluktan koyu kırmızıya kadar değişiklik gösterir.
Kahverengi pigmentin yapısı tam olarak bilinmemektedir.Phaeomelaninin rengi hem eumelanin siyah/kahverengi hemde phaeomelanin taşıyan kuşlarda seyrek olarak çikolata renginde görülür.Oysa bu renk kahverengi seriden iyi kaliteli kuşların eumelanin çizgilerinde predominant olarak bulunur.Ayrıca son zamanlarda yapılan bir keşif ino fenotipin elde edilebilmesi için birden fazla genin mutasyona uğraması gerektiğini ortaya koymuştur.
İno dişisi bir çeşit seksüel dimorfizm gösterdiğinden ve bu da büyük miktarda phaeomelanin pigmenti gerektirdiğinden,dişinin mutasyonu erkekten daha iyi göstereceğini düşünmemek için bir sebep yoktur.Bu olay böyle bilinir ve bu yüzden erkek örnekler için farklı değerlendirme standartları uygulanır.Son yıllara kadar erkek ino, sırtında yer alan limitli miktardaki pigmentasyondan ve çok iyi örneklerde başın üstündeki pigmentasyondan tanınır.erkek kuşların üretiminde son yıllarda meydana gelen ilerlemeyle başın üzerinde ve aşağıya doğru gövdenin yanlarında belirgin pigmentasyon taşıyan kuşlar elde edilmiştir.Ancak bunlardan çok azı dişide görülen pullu görünümün kalitesine yaklaşabilir.Çoğunluklar üstün kalitedeki örneklerde pigmentasyon gözün çevresinden kuyruğa kadar iner bunlar en çok beğenilen kuşlardır.
Mutasyonun ilk günlerinde büyük olasılıkla çok fazla iç çiftleştirme sonucu inonun gelişmesi çok zordu ve bu zorluğun başarıyla üstesinden gelinmesine rağmen kuşun zayıf görüş yeteneği yüzünden olgunluğa erişmesindeki problemler devam etti.Aslına bakarsanız 5-6 haftalığa kadar tamamen kör olan örneklerle karşılaşıldı.Neyse ki genelde bu kusur kendi kendine düzelir .Ancak çiftleştirmek üzere örnek seçerken dikkatli olunmalıdır.Her ne kadar meydana gelecek yavruların kalitesi ile ilgili tam bir garanti verilmesede şu tavsiyeleri dikkate almakta fayda vardır:1-İno ile inoyu ancak çiftin her ikiside en iyi ile ino ile normal taşıyıcı inonun çiftleştirilmesi sonucu meydana gelmişlerse çiftleştirin.2-Eşlerden birinin kahverengi,diğerinin yeşil olduğundan emin olun.Hangisinin dişi hangisinin erkek olduğunun önemi yoktur.3-İno taşıyıcı normal kuşun sergi tipi olmamasına dikkat edin,yani taşıdığı fazla miktardaki phaeomelanin sebebi ile koyu kirli bir görünüme sahip olması itenir.4-Kızıl-kahverengi işaretlenmeler taşıyan inoları meydana getiren kuşları stokunuzdan uzaklaştırın.Böyle kuşlar sergi için uygun değildir.

Homozigot resesif bir mutasyon olan ino;şu yollarla elde edilebilir:
1.çift:İno erkek X ino dişi:Tüm yavrular ino olacaktır.
2.çift:İno erkek X normal dişi:tüm yavrular normal ino taşıyıcı olacaktır.
3.çift:İno erkek X normal ino taşıyıcı dişi yavruların %50’si ino %50’si normal taşıyıcı ino olacaktır.
4.çift:Normal ino taşıyıcı erkek X normal ino taşıyıcı dişi yavruların %50’si normal ino taşıyıcı,%25’i normal homozigot ve %25’i ino olacaktır.
5.çift:Normal ino taşıyıcı erkek X normal dişi:Yavruların hepsi normal ve bunların %50’si ino faktör taıyıcı olacaktır.
Not 1”Normal” kelimesi gözle seçilemeyen inoları belirtmek için kullanılmıştır.
2 Bu beklentilerin hepsi teoriktir.
3 4.ve 5.çiftlerin normal olarak görülen yavrularından hangilerinin ino faktör saptamak için test eşleştirmeleri yapılmalıdır.

OPAL
Opal,homozigot resesif bir mutant olduğundan ve seks kromozomuna bağlı olmadığından olsa gerek 1949 yılında ilk olarak ortaya çıkmasından sonra hak ettiği popülerliği kazanması bir on yıl daha aldı.
Almanya’dan 1949 yılında bir çift yeşil Roller kanaryasından elde edilen yavrular arasında farklı çizgilere sahip limon sarısı-yeşil renginde bir kuş farkedildi.
Bu kuş o zamanlar resesif akik olarak adlandırılsa da daha sonra Hollanda’da”opal” adını aldı.Bu kuş yakından incelendiğinde siyah eumelanin çizgilerinin siyahtan koyu gümüş rengine değiştiği ve alttüylerinde renginin seyrelerek koyu gümüşi kömür rengine değiştiği görülmüştür.Boynuzsu alanlardaki siyah rengin değişmediği görülmüştür. Normal yeşilde uçuş ve kanat tüylerinin rengi siyahtır ve alt tarafları koyu gümüş rengidir. Opallerde tam tersi söz konusudur. Bu da melanistik pigmentten çok genetik makyajda bir değişiklik olduğunu düşündürür. Normal yeşillerde phaeomelanin kahverengi pigmentinin görünmesinin engellendiği izlenir. Sonuç olarak meydana gelen bu değişikliklerin melanisitk çizgilerin genişliğinde ve dağılımında bir seyreltiye yol açmaması sevindiricidir. Gümüş-grinin çeşitli temel renklerle meydana getirdiği kombinasyon kuşa çarpıcı bir görünüm verir. Opal faktör yeşil variyetelerin tüy yapısında bir takım problemlere yol açar.Genellikle ikincil uçuş tüyler yanlış uzar ve yanlardaki tüyler kıvrılır. Eşlerin çok dikkatli seçilmesi ile bu kusurlar hafifletilebilir. Yeni nesillerin istenmeyen karakteristikleri taşımaması için bir takım tavsiyeler mevcuttur. Asla birleştirilmemesi gereken çiftler:
Çift 1: yeşil opal ile yeşil opal
Çift 2:iki intensif eş; ikisi de ne opal olmalı ne de normal opal faktör taşıyıcı olmalıdır.
Çift3: süslü tüylere sahip bir opal ile taşıyıcı ya da tüy yapısı mükemmelden düşük bir eş:

Kötü tüy kalitesini önlemeye yardımcı olan çiftleşmeler şunlardır:
Çift1: yeşil opal ile normal yeşil opal taşıyıcı
Çift2: yeşil opal ile kahverengi taşıyıcı opal
Çift3: yeşil opal ile kahverengi opal

Ayrıca bilinmektedir ki akik ve isabel opalleri ve bunların faktörü taşıyıcı klasik karşılıkları tüy kalitesini arttırmada yardımcı olabilir. Ne var ki bu tip çiftleşmeler ile melanistik pigmentin yoğunluğuna ve kalitesine gelen zarar tüyün kalitesinde meydana gelen artışın sağladığı yarardan daha büyüktür ve bu yüzden tavsiye edilmez.
Tam olarak açıklanamayan sebepler yüzünden yeşil seriden olan kuşlardaki opal ve pastel faktörlerin kombinasyonu da tüy kalitesini arttırır. Opal pastelin fenotipinin opalin fenotipinden en büyük farkı opal pastelde uçuş ve kuyruk tüylerinin altında ve alttüylerde meydana gelen renk seyrelmesidir. Çizgilenmeler daha dar ve biraz daha gümüş renginde görünür.
Resesif olan ve sex kromozomları üzerinde yer almayan her resesifin yetiştirilmesi için her iki ebeveyninde en az bir çift geni mutasyonlu olmalıdır. Bu yüzden orijinal opal yetiştirilirken ideal olarak ebeveyni ile geri çiftleştirilmiş olmalıdır. Bir sonraki eşleşmede yavrular görsel olarak normal olacaktır fakat hepsi taşıyıcı olacaktır. Böylece bunlardan biri opal ebeveyn ile geri birleştirilirse ikinci yıl opal yavrular elde edilebilir. Bunun için muhtemel 4 çiftleşme şöyledir:
Çift 1: opal erkek X opal dişi: tüm yavrular opal
Çift2: opal erkek X normal dişi: tüm yavrular normal opal faktör taşıyıcı
Çift3: opal taşıyıcı normal erkek X opal dişi: %50 normal opal taşıyıcı, %50 opal
Çift4: opal taşıyıcı normal erkek X opal taşıyıcı normal dişi: alınan sonuç Mendel oranına uygun olacaktır: 1:2:1 yani %25 opal, %50 opal taşıyıcı normal, %25 normal
Not: 1) tüm yüzdeler teoriktir. 2) “normal “kelimesi opal olmayan kuşlar için kullanılmıştır. 3)Dördüncü çiftleşmede tüm opal yavruların içinde hangilerinin taşıyıcı olduğunu anlamak için test eşleştirmeleri gerekecektir.
Akik opal ( agate opal) mutasyonun en geniş tutulan versiyonudur. Bunun en olası nedeni akik opallerde yeşil opallerde olduğu gibi tüy sorunlarının olmayışıdır. Ayrıca melanistik çizgilerin renklerinin ve genişliğinin azalması ile hemen tüm tüylerde hoş gümüş rengi çizgiler kalır. Ayrıca phaeomelanin pigmentinin hiç bulunmayışı enfes bir görünüm sağlar. Gül(rose), altın fildişi ve gümüş temel renkleri daha belirgin bir kontrast yarattıklarından bu variyeteler kırmızı ve altın sarısı kuşlara göre daha fazla tercih edilirler. Akik opaller mükemmel görünümleri ile tüm yetiştiriciler tarafından çok sevilen kuşlardır.
Klasik variyeteler bölümünde bahsedilen çiftleştirme kuralları akik opallerede aynen uygulanır ve seyreltilmemiş stokların kullanılmaması önerilir.
Kahverengi ve isabel opaller melanistik pigmentin varlığı söz konusu olduğunda hayal kırıklığı yaratmaya meyillidirler çünkü melanistik pigment “self” kuş damızlıklarında birincil dereceden ihtiyaçtır ve bunlarda minimum seviyede bulunur. Aslında her ikiside sıklıkla lipokrom kuşlarla karıştırılır.
İdeal kahverengi opal, tüylerinde düzgün,soluk renkli çizgiler taşır ve kanat ve kuyruk tüylerinde kahverengi birikintiler yer alır. Alttüyler soluk bejdir. Isabel her zaman ”clear” yani melanin pigmentinden yoksun görünecek ve sadece kanat ve kuyruk tüylerinde soluk bir inci kahverengisi pigmentasyon taşıyacaktır. Alttüyler o kadar soluk bir bejdir ki çok iyi incelenmedikçe beyaz sanılır.

PASTEL:
İlk pastel 1960’larda Hollanda’da ortay çıkmıştır. Özellikle yeşil versiyonu olmak üzere mutasyon büyük bir ilgi ile karşılanmıştır ve bu ilgi hala devam etmektedir. Aday eşlerin çiftleştirilmesi sonucu elde edilecek sonuçlar hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değildir.
İlk pastel iki klasik kırmızı isabelin çiftleştirilmesi sonucu meydana gelen yavrular arasından elde edilmiştir. Bazı deneysel yetiştiriciler yıllar boyunca pigmentasyondan tamamen yoksun bir isabel elde etmeye çalışırken orijinal pastelin yarattığı ilk izlenimler bu rüyanın fark edilmesine neden olmuştur. Ancak daha yakın bir inceleme kuşun fenotipinin normal bir isabelden çok farklı olduğunu göstermiş ve bundan da melanin üreten genlerde spontan bir değişimin meydana geldiği anlaşılmıştır. Tüylerini döktüğünde beklenen düzgün çizgiler yerine çok yoğun bir kahverengi yayılımı ile karşılaşılmıştır. Yapılan test eşleşmeler faktörün cinsiyet geçişli resesif olduğunu ortaya koymuştur. Bu yüzden bu tip kalıtıma sahip tüm mutasyonlarda; erkek ister dişi gibi normal fenotip göstersin yani bir adet X kromozoma sahip olsun ister mutant olsun,iki x kromozomu ile faktörü taşıyabilir.
Yıllar boyunca yapılan bir çok başarılı çiftleştirme ile isabel pastelin bir çok başarılı örneği elde edilmiş ve mutasyonun popüler olduğu her dönem bunlar ortaya çıkmışlardır. İdeal örnek eumelanin çizgileri taşımaz fakat tüyler arasında soluk kahverengi yayılımı göze çarpar. Alt tüyler soluk bejdir.
Kahverengi pastel, isabelin daha koyu versiyonudur ve düzgün kahverengi çizgilere sahiptir. Alttüyleride daha koyudur.Yıllar boyunca kahverengi pastel ile isabel pastelin çiftleştirilmesinin her ikisinde de bir zarara yol açmayacağına inanılmıştı. Günümüzde daha geniş bilgilerin ışığı altında kahverengi pastellerin sadece diğer seyreltilmiş kuşlarla ve isabel pastellerin de sadece diğer seyreltilmiş kuşlarla çiftleştirilmesi tavsiye edilir. Klasik kahverengi deyince akla iki tip kahverengi gelir. Birincisi sergi modeli kahverengi; rengin koyu ve yoğun yayılımı söz konusudur ve kahverengi pastel için ideal eştir. Bu kuşta her iki kuşta aranan özellikler bir arada toplanmıştır. Kahverengi, bronz ile çaprazlamak için uygun bir eş değildir.
Akik pastelin fenotipi çeşitlilik gösterir ancak yeşil pastelin ki daha da çeşitlidir. Kuşların görünümü klasik yeşilden en çok arzulanan grikanat’a (greywing) kadar değişiklik gösterir Mutasyonun bu versiyonunu yetiştirirken ortaya çıkacak tek kesin “gerçek”maksimum etki gösteren grikanat için faktörün değişmez biçimde homozigot olmasıdır. Buna rağmen tüm homozigot yeşil faktörler grikanat değillerdir. Rengi klasik yeşilden kısmen grikanat’a değişen heterozigot bir versiyon ortaya çıkabilir ve bu “dantelkanat”(lacewing) olarak bilinir. Ancak tüm versiyonlarda alttüyler her zaman gümüş-gridir ve akik pastelin herhangi bir versiyonundan daha soluk renklidir.
COM düzenlemelerinin uygulandığı ülkelerde yapılan sergilerde yeşil pastelin sadece bir versiyonu kabul görür. Bu versiyona ait kuş tam olarak “grikanat “ özelliğini taşımalıdır. Ancak işin ironik yönü; bu özellik tam olarak ancak kuş ele alınıp kanatlar açıldığında görülebilir. Bazı ülkelerde ise tamamen absürd bir şekilde “grikanat” ve bronz pasteller için ayrı sınıflar mevcuttur. Sergi standardına sahip bir grikanat belirgin demir rengi-gri renkte çizgilenmelere sahiptir. Bu çizgiler vücut tüylerinde, kanat ve kuyruk tüylerinde yer almaktadır.
Grikanatlarda uçuş tüyleri bir kez döküldükten ya da kaza ile zedelendikten sonra yerine çıkan tüylerin işaretlenmeleri kaçınılmaz şekilde azalacaktır. Bu azalma her geçen yılla beraber katlanarak büyüyecektir. Bu yüzden genç kuşların ilk tüyme dökmeleri sırasında tüy yolma yüzünden meydana gelecek zararı engellemek için ayrı kafeslerde tutulması kritik bir önem taşır.

SATEN ( Satinette)
İlk ortaya çıktığı 1960 yılından 1970’lerin sonlarına kadar saten faktörün tüm dört klasik renkte de aynı renk alttüyü taşıdığı düşünülmüştü. Akik ve yeşil variyeteler birbirlerine ayırt edilemeyecek kadar çok benziyorlardı ve bu da renkli kanarya yetişiricilerinin kafalarında soruların oluşmasına yol açıyordu. Buna ek olarak seyreltik olmayanlar (non-dilutes), kısmi saten ebeveynlerden elde edilen klasik kahverengi ve yeşil yavrular çoğunlukla sergi kuşlarında görülmesi arzulanan koyulukta ve dağılımda melanistik pigmente sahip olamıyorlardı. Bu karmaşık durumu Fransızlar çözmüştür.
Aslında saten faktör seyreltme faktörünü (yani akik veya isabeli) üreten mutasyonlu genin ikinci mutasyonudur ve bu yüzden mutasyondan daha erken ayrılamaz. Bunu daha basit bir hale getirmek için: saten sadece isabel ya da akik olarak görünebilir. Bu fenomen mutiple allelomorfizm olarak bilinir. Bütün bu karışıklıkların anlaşılması ile sergi kalitesinde kuşlar üretmek için seçici çiftleştirmeler yapmak daha kolay hale gelmiştir.
Resesif seks geçişli kalıtım modeline sahip saten mutasyonunun etkisi, tüm eumelanin siyah ve phaeomelanin kahverengi pigmenti baskılamak fakat eumelanin kahverengini olduğu gibi serbest bırakmaktır. Ayrıca ino’nun yaptığı gibi göze parlak kırmızı bir renk verir. Daha önce belirtildiği gibi hem isabel hem de akik satenin alttüyleri koyu bej rengindedir.
İdeal formdaki bir isabel saten düzgün, belirgin, geniş, kahverengi çizgilere sahiptir. Bu çizgiler başın üzerinden kuyruğun altına kadar uzanır. Vücudun yan taraflarında ve göğsün etrafında benzer çizgiler yer alır. Akik çoğunlukla lipokrom gibi görünür yani melanistik pigmentten yoksundur. Ancak zaman zaman soluk renkli ve dar çizgiler taşıyabilir.
Sergi kalitesinde satenler yetiştirilmek isteniyorsa renkli kanaryaların tüm türleri için geçerli olan kurallar unutulmamalıdır.
İlk olarak, herhangi bir isabel mutasyonunda önemli olan çizgilerin inceliği iken, satenlerde geniş çizgiler makbuldür. İkinci olarak, akik versiyon için iki ayrı değerlendirme standartı vardır; birincisi pigment taşımayan kuşlar içindir ki bunlar lipokrom olarak değerlendirilir ve ikincisi belirgin çizgiler taşıyan kuşlar içindir. Bunların hiçbiri ideal olarak kabul edilmez. Tercih edilen geniş çizgileri elde edebilmek için çok olağandışı durumlar söz konusu olmadıkça seyreltik olmayanların(yani yeşil ile kahverenginin)seyreltikler (yani isabel yada akik)ile çiftleştirilmesi gerektiğine ait kurallar göz ardı edilmemelidir. Yapılan deneyler en güzel örneklerin özellikle klasik kahverengi stoktan elde edildiğini göstermektedir. Bu amaç için seçilen kahverengi kuşlar sergi kalitesinde olmamalıdır. Aranan özellikler phaeomelaninin yaygın olması değil, geniş ve belirgin çizgilerdir. Bu yeşil stoklar için de geçerlidir fakat burada tam tersi durum söz konusudur yani sergi stokundan alınan örnekler gereklidir.
Kanaryaların doğal olarak üç değil iki melanistik pigment taşıdığını öneren hipotez belirli bir ağırlığa sahiptir. Bu teori şöyledir: siyah eumelanin çizgilerinde ister siyah tarafından baskılanmış biçimde tek başına ister siyahla karışık durumda olsun ikinci bir kahverengi pigment birikintisi vardır. Bu pigment eumelanin kahverengi olarak adlandırılmıştır ancak bugüne kadar yapısının klasik kahverengi ile aynı olup olmadığını gösteren herhangi bir kanıt sunulamamıştır. Ancak mevcudiyeti hakkında çok az şüphe olabilir.
Zaman göstermiştir ki en çok tercih edilen saten versiyonlar soluk bir temel renge sahiptir. Bu sayede soluk kahverengi melanin işaretlemeleri bu zemin ile kontrast etki yaparak belirgin hale gelir. Bu yüzden kırmızı variyetelerin dimorfik versiyonlarının popülariteleri uzun zamandır devam ederken mutasyonlu gül (rose) temel renge sahip kuşlar üç tüy tipi içinde de daha az üne sahiptir. Ancak en popüler olanlar altın ve gümüş versiyonlardır ve şaşırtıcı olarak altın renkli intensif en başarılı sergi variyetesi olarak kabul edilir. Son yıllarda altın renkli örneklere dimorfik tüy tipinin tanıtılması ile daha fazla çeşitliliğe kapı açılmıştır. Saten mutasyonların diğerlerine göre sahip olduğu bir avantaj faktörün akik taşıyıcılarının klasik karşılıkları gibi aynı fenotipe sahip olmamalarıdır. Farklılık, renklenmenin incelikle koyu griye dönüştüğü primer kanat tüyleri incelenerek görülebilir. Bu intensif ve intensif olmayan örneklerdeki tek belirgin değişimdir fakat dimorfik kuşlarda gri rengin yayılımı daha gümüşi bir görünüme sahiptir. Fenotipteki bu değişim klasik yavruların olası taşıyıcılar oldukları çiftleşmelerde çok işe yarar çünkü böylece eşleştirme testleri yaparak bir yetiştirme sezonu kaybetmeye gerek kalmaz.
Satenlerin elde edildiği beş olası çiftleşme şöyledir:
Çift1:erkek saten X dişi saten:tüm yavrular saten.
Çift2:erkek saten X normal dişi:saten taşıyıcı normal erkekler ve saten dişiler.
Çift3:normal erkekX dişi saten:tüm yavrular normal ve erkek saten taşıyıcı
Çift4:normal saten taşıyıcı erkek X dişi saten:normal%25saten erkek,%25 saten dişi ve %25 normal dişi.
Çift5:saten taşıyıcı normal erkek X normal dişi:%25 saten dişi,%25 normal dişi.%25 saten taşıyıcı normal erkek ve %25normal erkek.

TOPAZ:
Topaz mutasyon renkli kanarya yetiştiricilerinin çoğu tarafından hala bilinmez.Uzun yıllardan beri varolduğu halde dünyadaki en ünlü renkli kanarya yetiştiricisi Mario A seheri tarafından İtalya’ya yerleştirilip üzerinde çalışılmaya başlamadan önce bir çok yetiştiricinin dikkatini çekmemiştir.Bu ilk çalışmalar diğer deneysel yetiştiriciler tarafından geliştirilmiş ve 1983 yılında Fransa’da tez olarak sunulmuştur.Bu mutasyon hala COM tarafından onaylanmayı beklemekte ve buna bağlı olarak ulaşacağı formu düşünmek hiç zor olmasada hala bir değerlendirme standartı mevcut değildir.
Orijinal tez topaz mutasyonun ortaya çıkışının bir yetersizliliğe bağlı olduğunu gösterir.
Bu genellikle tek bir genin farklı bir fenotip oluşturmak için mutasyona uğradığı şeklinde anlaşılır.Bir çok örnek için bu geçerlidir fakat zaman zaman bir grup gen farklı bir fenotip oluşturmak için mutasyona uğrar ve bu da “yetersizlik”olarak bilinir.Topaz’ın İno geninin multiple allelomorfizmi olduğu önerilmiştir.Kalıtım modelleri artık saptanabilmektedir ve cevaplanamayan temel soru oradaki kuşların (daha sonra tartışılacak) tam olarak bu mu yoksa yarı topazlar mı olduğudur.Bu bölümde orijinal testin doğru olduğu varsayılır.
Varsayımlar bunun üzerine dayandırılacaktır.
Aslında topaz,ino çiftleşmesinin yavruları arasından fark edilmiştir.Bu yüzden ino fenotipinden sorumlu bir grup mutasyonlu genin bir kısmını taşıdığı düşünülmüştür.Görünümdeki farklılığın oluşmasının sebebi;ino gen grubundan bir kısmının bulunmaması ve bu arada aynı kromozom üzerinde bulunan diğer bir grubun değişmiş olmasıdır.Bu durum şöyle gösterilebilir:

INO-------------XXX000--------
TOPAZ--------+++000----------

Eğer bu şeklin belirli bir kromozom çiftini gösterdiğini farz edersek,görülebilir ki,fenotipte
normalden hem ino hemde topaza kadar olan değişiklikten sorumlu mutasyonlu bir genin
bir kısmı mevcuttur-xxx.
Burada xxx sembolleri normal genleri göstermektedir.000 olarak belirtilmiş alan çifte
dozda bulunduklarında ino fenotipini veren mutasyonlu genleri göstermektedir.
Böylece kendi içinde kısmen ino ve kısmen topaz fenotip taşıyan arada-ortada (intermediate) bir kuş elde edilir ve bize göre bu eşsiz bir kuştur.(Saten taşıyıcı akik erkek,
olası bir istisnadır ve multiple allemorfizm teorisini destekler.)
İno’nun 4 klasik variyetesinin fenotiplerine geçtiğimiz sayfalarda değinmiştik (Sh:274-278)
Topazın kesin olarak bilinen fenotipleri vardır fakat mutasyon gelişiminin bu evresinde çoğunlukla varyasyonlar mevcuttur.Bunun 1 nedeni,tüm 4 varyasyonu elde etmek için “passe
parton”erkeklerin mecburen kullanılmasıdır,böylece değişen derecelerde ara fenotipe sahip, bronz ve akik gibi nesiller ortaya çıkar.Sh:288

İlk bakışta bronz topaz,tüyün ortasında düzgün olarak yer alan koyu kahve bir eumelanin çizgi taşıdığından,klasik bir kahverengiyi anımsatır.
Özellikle tüyün ortasında yerleşen koyu kahverengi eumelanin çizgileriyle bronz topaz,klasik
kahverengiye benzer Phaeomelaninde koyu kahverengidir.Bu durum tüm variyetelerin dişilerinde daha belirgindir.Uçuş tüyleri ve kuyruk tüyleri,vücut tüyleri gibi,aynı koyu çikolata kahverengine sahiptir ve sahiptir ve bu renklenme özellikle tüyün ortasında belirgindir.Asıl gövdenin kısa kenarında bu renklenme çok koyu iken,uzun kenarında
daha açıktır.Uçuş tüylerinin ve kuyruk tüylerinin uzantıları ki normalde bu bölgelerde phaeomelanin pigmenti bulunur,pigmentten yoksundur.Bu erkekte dişiden daha belirgindir.
Bir sergi standartı oluşturulduğunda bunun en çok aranan özellik olacağı düşünülmektedir
Ve bu yüzden optik mavi faktörün mevcudiyeti arzulanır.”Clear” tüy uçlarının vücut
Tüylerine doğru uzayıp uzamayacağını zaman gösterecektir.İno’dan farklı olarak İntensiv’in
Daha dar tüylere sahip olması istenir çünkü bu keskin-kenar özelliğinin daha belirgin olmasına yardımcı olur.Bronz Topaz’ın alttüyleri koyu kömür renginden siyaha değişir.
Boynuzsu alanlar ten renginde ve gözler siyahtır.daha önce belirtildiği gibi geniş varyasyonlar vardır ve normal bronza benzeyen fakat tüylerinin ucu keskin olmayan kuşlar üretilmiştir.Yapılan çiftleşmelere bakılırsa bu kuşlar bronz olmalıdır.
Kahverengi topaz bir çok yönden düşük kalite kahverengi ino’ya benzer kahverengi ino’daki
dağılıma sahip pigmentasyon çikolatadan çok kızıl kahverengidir ve sonuç olarak tüylerin
Uçlarının keskinliği fazla belirgin değildir.Göz rengi klasik kahverenginin erik kırmızısı rengidir fakat kuş olgunluğa eriştikçe koyulaşmaz.Al ttüyler koyu bejdir.Mevcut olan melanistik pigment kahverengi versiyonun ki ile aynı renkte görülür ve benzer dağılıma sahiptir.Ancak belirginliği zayıftır.Alt tüyler soluk bej ve gözler parlak kırmızıdır.
En çok beğenilen versiyon akiktir.diğer mutasyonlarınkinden çok farklı bir fenotipe sahiptir.
Gerçekten dikkat çekicidir.Bir çok yönden bronz topaza benzer fakat tahmin edileceği gibi daha iyi işaretlenmelere sahiptir. Otomatik olarak seyreltilmiş phaeomelanin
Varlığıyla birlikte tüm görünüm kuyruktaki pigmentasyonun koyuluğuyla tamamlanır ve kuşa çok hoş bir görünüm kazandırır.
4 variyeteninde ara (intermediate) versiyonları genellikle saf karşılıklarından oldukça faklıdır.Bronz,topazın çikolata rengini taşır.göz rengi klasik kahverengininkine benzer.
Ve benzer şekilde kuş olgunluğa eriştikçe koyulaşır.Alt tüyler bronz ino’dan daha koyu fakat bronz topazdan daha açıktır.Kahverengi intermediate kahverengi topazdan çok düşük kaliteli kahverengi ino’ya benzer ve oldukça belirgin çizgilerin yanısıra belirgin pullara sahiptir.daha koyu renkli alt tüyler taşımasına rağmen intermediate isabeli topazdan ayırmak güçtür.Akik intermediate topaz veino’dan şu özelliklerle ayrılır:akik ino’nunkinden daha belirgin çizgilere sahiptir ve bu çizgilerin rengi gri bejdir kuyruktaki karakteristik koyu tüylenme büyük oranda seyrelmiştir.Alt tüyler gri kahverengi ve gözler bronz inonun ki gibi kırmızıdır.Mutasyon ino’da olduğu gibi Otosomal resesiftir ve kalıtım modeli bu yüzden tahmin edilebilirdir.
Çift 1:topaz X topaz:hepsi topaz
Çift 2:topaz X normal:hepsi topaz taşıyıcı normal
Çift 3:topaz taşıyıcı normal X topaz:%50 topaz,%50 topaz taşıyıcı normal
Çift 4:topaz taşıyıcı normal X normal:%50 normal,%50 topaz taşıyıcı normal
Çift 5:topaz taşıyıcı normal X topaz taşıyıcı normal:%25 topaz,%50 topaz taşıyıcı normal,%25 normal

İkinci tablo yarı ino yarı topaz gibi intermedate kuşlar kullanılan çiftleşmelerden beklenenleri göstermektedir.

Çift 1:topaz X ino:hepsi intermediate (Orta ara)
Çift 2:topaz X intermediate %50 intermediate %50 topaz
Çift 3:intermediate X ino: %50 ino %50, intermediate
Çift 4:intermediate X intermediate: %25 topaz %25 ino %50 intermediate

Not:her iki tablodada her eşleşme ters çevrildiğinde aynı sonuçlar alınacaktır.Topaz’ın popülerliğinin sürüp sürmeyeceğini zaman gösterecektir.Ancak eminiz ki bu mutasyonun doğası ve tam anlamı ile gelşmesi üzerine bir çok çalışmalar yapılacaktır.

Renkli Kanaryalar için sergi standartları renkli kanaryalar bir çok farklı faktör taşıdıkları için değerlendirilmeleri zordur.Bu yüzden her faktör bağımsız olarak değerlendirilir yani kuş bir bütün olarak ele alınmaz.Gerçi bir çok dernek tarafından çok sayıda dökümanlar hazırlanmıştır ancak en iyi kitapçık”Union ornitologiuge de France”adına Commission Nationale des Juges Français tarafından hazırlanan kitapçıktır ve birazdan okuyacağınız yorumlar bu kitapçık temel alınarak yapılmıştır.
Lipokrom variyetelerinde,dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta vardır:asıl renk saflığı ve tüy tipi.Bazı ülkelerde,”variegasyonlu”örnekler sergilenebilir fakat çoğunlukla sadece melanistik pigmentten tamamen yoksun örnekler sergi standartına kabul edilir.Variegasyonlu kuşların kabul edildikleri yerlerde melanistik pigment dikkate alınmaz ve gerçek”clear”örneklerde olduğu gibi sadece renk ve tüy tipi önemlidir.

“Renk”derken tam olarak rengin saflığı ima edilir ve normalde 30 puana sahiptir.Tanınan variyeteler şöyle gruplanır:
1)Rengin total expresyonu.
a)sarı(altın)
b)kırmızı
2)Rengin kısmı inhibisyonu(baskılanması)
a)dominant beyaz
3)rengin total inhibisyonu
a)resesif beyaz
4)Mutasyonla lipokrom renklenmesinin seyreltilmesi
a)altın ivory
b)rose
sarı(altın)ve kırmızı
Bu iki variyete değerlendirilirken rengin saflığı ve bir örnekliliği dikkate alınmalıdır.
Tercihen,değerlendiren kişinin rengin saflığına ve tüyler üzerinde bir örnek şekilde dağılıp
Dağılmadığına bakması gerekir.
Altın serilerde renk, yeşil serilerde ki kuşlarda eumelanin siyah günür olsun yada olmasın ,tüm kuşların sahip olduğu kavun sarısı olmalıdır.Kahverengi serilerde ki kuşlarda,kahverengi renk görünür olsa da olmasada,renk parlak altın sarı olamalı,turuncu-sarı olmamalıdır.
Tüm değerlendirme standartları mükemmel kuşun olamayacağını kabul ederek yapılır ve bu yüzden tüm kategorilerde değerlendirme standartları buna göre düşürülür.Bu durum aşağıda gösterilmiştir:

Çok iyi:rengin saflığı ve bir örnekliliği neredeyse mükemmelse 3 puan indirilir.
İyi:İyi renk düzgün şekilde dağılmışsa 4 puan indirilir
Avaraj:Saf olmayan renk ya da kötü dağılım.Rengin sarıysa ya da turuncuya ya da hafif menekşeye çalması.Tüyde küçük alanlarda farklı renklenmeler 5-6 puan indirilir
Kötü:İki renkli kuşlar ya da intermediate (orta/ara)renkli kuşlar 7 veya daha fazla puan indirilir.
Dominant Beyaz ve Resesif Beyaz
Üç tip beyaz mevcuttur.resesif beyaz,baskın beyaz ve beyaz ivory(gümüş ivory)
Bu kuşlar değerlendirilirken,imkansız olmasada farklı tüy tiplerini ayıtetmek çok zordur.
Bu yüzden 50 puana olan maksimum puanı verirken renk ve tüy tipi birlikte değerlendirilir.
COM kurallarına göre her beyaz ana renkli kuşa 47 puan otomatik olarak verilir ve başka alanlarda oluşmuş hatalara daha ağır cezalar verilmelidir.Fransızlar,yazara göre haklı olarak,bu kurala itiraz etmiştir ve kendi ülkelerindeyapılan sergilerde sunulan en saf beyazlar için şu ayrımları yapmışlardır:
Mükemmel:Lipokromun hiç olmayışı.Parlak renk 3 puan indirilir
İyi:Lipokrom renklenmesinin hafif izlerini taşır.Hafif mat resesif 4-6 puan indirilir.
Avaraj:Uçuş ve kuyruk tüylerinde belirgin lipokrom renklenmesi.Resesiflerde mat renklenme 7-9 puan indirilir.
Kötü:tüyler üzerinde lipokrom renklenmesi.Özellikle kanat tüylerinin 10 ya da daha fazla puan indirilir.

Altın, İvory ya da Rose:

Bunlar değerlendirilirken rengin saflığı ve dağılımının yanı sıra rengin seyreltilmişliğininde (dilusyonununda)dikkate alınması gerekir.Bu rengin “ solgun” görülmesi gerektiği anlamına gelir.Fakat kuşun mutasyon olduğu açıkça belli olmalıdır.
Mükemmel:Saflık,dilusyon ve dağılım olağanüstü 3 puan indirilir
İyi:saflık,dilusyon ve dağılım iyi 4 puan indirilir.
Avaraj:rengin saflığında bozulma;sarı ya da kırmızı renge eğilim.Rengin dağılımının bir örnek olmayışı 5-6 puan indirilir.
Kötü:İki renkli ya da intermediate (ara)renkli kuşlar 7 ya da daha fazla indirilir.
Burada belirtilmelidir ki bir çok ülkede sadece uçurulmamış kuşların sergilenmesine izin verilir.İlk yıl renk beslenmesi uygulanan kuşların,eeveynlerine yavrularını besledikleri sırada renk ajanları verilmediği sürece,uçuş kadar koyu değildir.(Bu koyuluk ancak ikinci yılda,renk ajanları kullanıldıktan sonra oluşur)Bazı değerlendirme standartları bunu göz önünde bulundurur ve renklenmedeki farklılığı değerlendirme dışı tutar fakat diğerleri rengin bir örnek dağılması kuralına sıkı sıkıya bağlıdır.Bu kuralların sıkı olduğu yerlerde ,tüm kırmızı ana renkli stoğa çiftleştirme mevsimi sırasında renklendirme yemi verilmeli ve sarı ana renkli kuşlarda yüksek lutein içeren diyetle beslenmelidir